Hoe ontstond de kredietcrisis?

Ik heb al vele varianten gehoord over de oorzaak van de crisis. Variérend van een samenraapsels van tikkende tijdbommen die een keer moesten ontploffen, spijtig genoeg allemaal tegelijk. En over het verstrekken van krediet aan mensen en bedrijven die het niet meer konden betalen. De kredietcrisis begon officieel in de zomer van 2007, wij merkten het pas een jaar later. Tijd om het een beetje op een rijtje te gaan zetten:

Op school hebben we van vele leraren zelfs al varianten gehoord. Maar over een onderwerp zijn ze het eens, het begon allemaal in Amerika, de Verenigde Staten. Een land dat volgens bronnen eigenlijk allang failliet is -maar dat doet even niet terzake. De financiéle instellingen te VS hebben krediet verstrekt aan particulieren en bedrijven. Dit hebben ze gedaan omdat de verkopers van hypotheken e.d. een bonus kregen per ton aan hypotheek. In ieder geval was er sprake van een belonigsstructuur, het personeel wilde zo veel mogelijk leningen verkopen, dit omdat ze er zelf beter van werden. De personeelsleden verrichten hierdoor weinig onderzoek of de klant het op termijn wel zou kunnen betalen. Een hypotheek is in feite het volgende: Een lening voor een onderpand. In Amerika betekent dat: Als je je hypotheek niet meer kan betalen dan wordt de bank eigenaar van jouw huis, je kunt er zo uit gezet worden. Een hypotheek is een regel die het toelaat om het huis toe te eigenen als de klant: niet, niet geheel, of niet tijdig betaalt. De bank mag zonder curator het huis in beslag nemen. Maar als de bank eigenaar is van veel huizen en de markt stort in dan worden deze huizen drastisch minder waard. De bank investeert niet in de verkoop van het huis en wachten tot het toevallig verkocht wordt. Stel je voor, een man kan zijn hypotheek op een huis van 250.000 dollar niet meer betalen. De bank zet de man uit huis en is eigenaar. De markt stort in en het huis is nog maar 200.000 waard. De bank draait zo een groot verlies. En omdat er slecht wordt geconotroleerd of bedrijven en particulieren wel hun lening kunnen betalen, zit de bank snel met te veel huizen.

Nu komt de volgende fase in de oploopt tot de crisis. Banken proberen hun slechte leningen door te verkopen aan andere banken. Zodat hun niet blijven zitten met verlies. Banken kopen hele paketten over van andere banken. En nu zitten hun met de verkeerde leningen. Ze moeten zo miljarden afschrijven, omdat ze de schuld niet, of niet geheel terug krijgen. Als een bank teveel van deze slechte leningen beheert krijgt het te weinig binnen en de bank kan omvallen. Dit gebuerde o.a. met Fortis. Die -zeggen ze- teveel slechte leningen had verstrekt en overgekocht waardoor ze omvielen.

Een volgende stap in de kredietcrisis was het wantrouwen onder banken. Banken wilde elkaar geen geld meer lenen omdat ze bang waren dat ze het niet meer konden terug betalen. Banken lenen juist enorme bedragen van elkaar. De banken vallen om, omdat ze geen geld meer kunnen krijgen. Ook bedrijven krijgen moeilijker geld, omdat de banken ook bang zijn dat zei niet meer aan hun verplichingen kunnen voldoen. En zo is het een spiraal naar beneden.

Overheden investeren miljarden in noodfondsen en kapitaalinjecties. De kredietcrisis springt over naar andere landen omdat de banken daar ook niet of moeilijk aan geld komen. Ook hebben banken veel verloren op de beurs. Banken en financiéle instellingen belegden miljarden in aandelen, maar als vrijwel elk aandeel zakt, verliezen zij ook weer bakken met geld. Waardoor ze geld moeten gaan lenen, maar de bank wil geen geld gaan lenen. Het bedrijf moet reorganiseren, mensen worden werkloos kunnen hun hypotheek niet meer betalen. Banken hebben zo weer slechte leningen enz. enz.

Het wordt zeer moeilijk om uit deze naar beneden draaiende spiraal te ontsnappen. Ik ben geen econoom, verre van dat. Maar verwacht niet dat dit snel opgelost zal zijn. Ook de media heeft de kredietcrisis flink aangewapperd met bangmakende berichten waardoor banken elkaar gingen wantrouwen. Ach het wordt tijd om een punt te gaan zetten achter dit bijzondere verhaal.